BỆNH MEN GAN CAO CÓ NGUY HIỂM GÌ KHÔNG
BỆNH MEN GAN CAO CÓ NGUY HIỂM GÌ KHÔNG
Men gan đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống
của mỗi con người, nó nằm trong tế bào gan và tham gia vào quá trình chuyển hóa
quan trọng các chất trong cơ thể.
Cuộc sống ngày càng hiện đại và rất nhiều người ngày càng tiếp
xúc với những yếu tố gây tăng cao men gan. Vậy tăng men gan cao có nguy hiểm gì
không.
Men gan nằm trong tế bào gan và chúng tham gia vào các quá
trình chuyển hoá quan trọng các chất trong cơ thể. Vì vậy, men gan có một vai
trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Khi men gan bị rối loạn,
nhất là men gan tăng cao, phải hết sức lưu ý tìm hiểu nguyên nhân để có biện
pháp xử trí thích hợp.
Men gan do tế bào gan sản xuất ra, khi tế bào gan chết đi do
quá trình lão hóa thì có một lượng men gan được phóng thích vào máu ở nồng độ
dưới 40U/l và chỉ số này gần như cố định ở người bình thường.
Nếu tình cờ phát hiện men gan trong máu gia tăng, đặc biệt
là tăng gấp đôi chỉ số bình thường (trên 40U/l) thì cần đi khám bệnh để bác sĩ
xác định nguyên nhân. Hiện nay, khi thấy men gan trong máu tăng thì việc đầu
tiên nên nghĩ đến là người đó có bị nhiễm virut viêm gan hay không, vì vậy cần
làm xét nghiệm tìm nguyên nhân. Trong các loại viêm gan do siêu vi thì viêm gan
B, C có thể dùng phương pháp xét nghiệm nhanh để nhận xét sơ bộ.
Riêng viêm gan
do virut B, ngoài xét nghiệm xem HBsAg khi có dương tính còn cần làm thêm xét
nghiệm HBeAg, HBsAb, antiHBeAg… Nếu có điều kiện thì cần xét nghiệm đánh giá
ADN của virut. Khi đã xác định được nguyên nhân thì nên nghe theo tư vấn của
bác sĩ khám bệnh cho mình. Nếu men gan tăng do viêm tắc đường dẫn mật thì cần
được điều trị triệt để nguyên nhân. Người bị tăng men gan nên đi kiểm tra sức
khoẻ định kỳ để được bác sĩ theo dõi và đánh giá sự tiến triển của bệnh. Trong
ăn uống hằng ngày, cần kiêng rượu, bia và các loại nước giải khát có cồn, nhất
là người đang mắc bệnh về gan (viêm gan cấp, mạn hoặc người lành mang virut
viêm gan), mật (sỏi mật, giun chui ống mật, viêm đường dẫn mật) hoặc đã từng mắc
bệnh sốt rét.
Không nên hút thuốc lá, thuốc lào. Chế độ ăn cũng cần được lưu ý,
ví dụ như không ăn mỡ động vật, các loại thức ăn chiên, xào. Khi xét nghiệm máu
thấy men gan tăng trong khi đang dùng một loại thuốc nào đó cũng nên cho bác sĩ
khám bệnh và theo dõi sức khoẻ cho mình biết để bác sĩ có phương án giải quyết.
Ngoài ra cũng nên vận động cơ thể một cách nhẹ nhàng trừ khi đang bị viêm gan cấp
tính.
Nguyên nhân làm tăng men gan
Bất kỳ người bình thường nào cũng có men gan. Men gan có 4
loại, đó là AST (aspartate transaminase) hoặc còn được gọi là SGOT (serum
glutamic oxaloacetic transaminase). Loại thứ 2 là ALT (alanin transaminase) hay
còn gọi là SGPT (serum glutamic pyruvic transaminase), hai loại này có trong tế
bào gan. Khi gan bị viêm hoặc bị tổn thương thì hai loại men gan này bị rò rỉ
vào dòng máu làm cho chỉ số men gan tăng. Loại men gan thứ 3 là alkalin
phosphatase có trong màng tế bào gan và loại thứ 4 là GGT (gamma glutamyl
transpeptidase) có trong thành của tế bào ống mật. Ở người bình thường, hai loại
men gan SGPT và SGOT do tế bào gan sản sinh ra và chúng có hàm lượng cố định
trong máu khoảng dưới 40U/l huyết thanh. Qua các nghiên cứu, người ta rút ra rằng
khi men gan tăng từ 1 – 2 lần là ở mức độ nhẹ, tăng từ trên 2 – 5 lần là mức độ
trung bình và tăng trên 5 lần là ở mức độ nặng. Tỷ lệ ALT và AST có thể mang lại
thông tin có giá trị về mức độ và nguyên nhân đối với bệnh của gan. Hầu hết bệnh
về gan thì ALT (SGPT) cao hơn AST (SGOT) nhưng trong bệnh xơ gan và nghiện rượu
thì mức tăng AST cao hơn ALT (thường tỷ lệ này là 2:1). Khi gan bị viêm hoặc chấn
thương vì bất kỳ một lý do nào đó hoặc do tổn thương ở đường dẫn mật làm ứ trệ
sự lưu thông của dịch mật thì tế bào gan sẽ gia tăng sản sinh và bài tiết men
gan. Sự gia tăng men gan nổi trội nhất là viêm gan cấp tính đặc biệt là viêm
gan cấp do siêu vi. Trong viêm gan cấp tính do siêu vi, có khi men gan tăng gấp
từ 10 - 20 lần. Đối với viêm gan mạn tính thể tiến triển hoặc xơ gan hoặc viêm
gan tự miễn thì men gan cũng có thể gia tăng. Đây cũng là một trong các tiêu
chuẩn để đánh giá là viêm gan mạn tính tiến triển hay người lành mang virut
viêm gan. Các nguyên nhân khác làm tổn thương tế bào gan như rượu (đặc biệt là
trong các trường hợp nghiện rượu), sốt rét, ung thư gan, ngộ độc hoá chất cũng
làm cho men gan gia tăng một cách đáng kể. Bệnh về đường mật cũng có liên quan
mật thiết với gan, nhất là các bệnh do sỏi đường dẫn mật, giun chui ống mật,
viêm đường mật. Các nguyên nhân này thường làm cho đường dẫn mật phù nề hoặc tắc
nghẽn dịch mật khó lưu thông tác động đến tế bào gan và vì vậy làm cho men gan
gia tăng. Ngoài ra người ta cũng nhận thấy có một số nguyên nhân ngoài gan như
các bệnh nhiễm khuẩn nặng (bệnh sởi, Rubella, nhiễm khuẩn huyết) hoặc một số
thuốc cũng có thể làm gia tăng men gan. Đối với thuốc, có một số có tác động rất
lớn đến gan, thậm chí gây độc cho gan, điển hình nhất là một số thuốc chống vi
khuẩn lao (INH, rifamixin…), thuốc thuộc nhóm fluoquinolon (ciprofloxacin),
acetaminophen (paracetamol, tydol, efferalgan…). Khi ngộ độc do thuốc cũng có
thể làm men gan gia tăng. Tuy vậy, trong một số trường hợp, mặc dù men gan tăng
nhưng không phải từ gan mà bởi các lý do khác, ví dụ hoạt động thể lực mạnh. Vì
vậy trong thực tế, người ta thấy rằng khi xét nghiệm máu thấy men gan tăng, nhất
là trường hợp men gan tăng cao là cần phải xem xét, cân nhắc kỹ càng hơn và đặc
biệt lưu ý đến gan, mật.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét